TypeScript 1. Bölüm: Giriş, Temel Türler

Giriş

TypeScript, Microsoft tarafından açık kaynaklı olarak geliştirilen programlama dili. TypeScript genellikle, JavaScript’in bir üst kümesi olarak tarif edilir. Dolayısıyla bir JavaScript programı aynı zamanda geçerli bir TypeScript programıdır.

TypeScript ile yazılan tüm kodlar JavaScript’e derlenir. Fakat doğrudan JavaScript ile kullanamadığınız sınıf-tabanlı nesne-tabanlı programlamayı TypeScript ile kullanabilirsiniz.

Bana soracak olursanız, TypeScript, büyük ihtimalle zaman geçtikçe daha da popüler bir dil olacak. (Angular, Ionic gibi popüler kütüphanelerde aynı fikirde olacaklar ki kullanımını tavsiye ediyorlar/kendileri kullanıyorlar.)

Nasıl kurabilirim?

Visual Studio’nun son sürümlerini kullanıyorsanız zaten bu desteğe sahipsiniz demektir. Fakat benim gibi Windows kullanmayanlardan iseniz Node js paketini aşağıdaki komut ile (bilgisayarınızda Node’un kurulu olması gerekli.) kurabilirsiniz;

npm install -g typescript

Derleyiciyi kurduktan sonra;

tsc dosyaAdi.ts

komutuyla derleme işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.

Bu işlem kodunuzu .js uzantılı bir javascript dosyasına dönüştürecektir.

Hazırsanız dili incelemeye başlayalım.

Değişken Tanımlama

Değişken tanımlama şeklimiz;

var/let/const degiskenAdi = deger;

var

var anahtar kelimesi ile tanımlanan değişkenler tanımlandıkları fonksiyonların içerisinde kullanılabilirler.

let

let anahtar kelimesi ile tanımlanan değişkenler tanımlandıkları kod bloğu içerisinde kullanılabilirler.

const

const anahtar kelimesi ile tanımlanan değişkenlere müdahale edilebilir fakat yeni atama yapılamaz ve sadece tanımlandıkları kod bloğu içerisinde kullanılabilirler.

Temel Türler

TypeScript çoğu dilden aşina olabileceğiniz şu veri türlerini destekler;

Boolean Değerleri
Diğer dillerdeki ile aynı amaca sahiptir sadece true (doğru) ve false (yanlış) değerlerine sahip olabilir.

Tanımlanışları;

var degiskenAdi: boolean = false /*veya*/ true;

Sayılar (Number)
Tüm sayılar için kullanılan veri türüdür.

Tanımlanışları;

var degiskenAdi: number = 8;

Metinler (String)
Adı üzerinde metinler için kullanılan türlerdir. Çift tırnak (“) ve tek tırnak (‘) ile kullanılabilirler.

Tanımlanışları;

var degiskenAdi: string = "kadir";
degiskenAdi = 'mehmet';

Diziler (Array)
Belirtilen türde veri kümeleri/koleksiyonları oluşturmak için kullanılırlar.

Tanımlanışları;

// bu durumda veri türü number olmalıdır.
var degiskenAdi: veriTuru[] = [1, 2, 3];
// veya
var degiskenAdi: Array<veriTuru> = [1, 2, 3];

Numaralandırmalar (Enum)
Sayısal değerlere daha anlaşılır isimler vermeye yararlar.
Numaralandırma varsayılan olarak 0’dan başlar. Bu değeri ve hatta her elemanın değerini siz de belirleyebilirsiniz.

Tanımlanışları, kullanımları;

enum Renkler { Kırmızı = 1, Yeşil, Mavi };
var degiskenAdi: Renkler = Renkler.Mavi;

Herhangi (Any)
Tanımlarken türünü bilmediğimiz veriler için kullanılırlar.
Ayrıca birden fazla veri türü içeren dizilerin de kullanılabilmesini sağlarlar.

Tanımlanışları, kullanımları;

var degiskenAdi: any = 8;
degiskenAdi = "metin yapalım";
degiskenAdi = false; // boolean da olabilir

var diziAdi: any[] = [1, true, "metin"];
diziAdi[1] = 100;

Hiçbiri (Void)
Bir önceki veri türümüzün (any) zıttı olarak değerlendirilebilir.
Burada hiçbir türümüz yoktur.
Bu yapıyı genellikle/sıklıkla geriye herhangi bir veri türü döndürmeyen fonksiyonlarda göreceğiz.

Tanımlanışları;

function fonksiyonAdi(): void {
    alert("mesaj");
}

İlk bölümümüzden bu kadar.

Sonraki bölüm: TypeScript - 2. Bölüm: Fonksiyonlar